مهارت های انسان بخصوص مهارت های ارتباطی و اجتماعی غالبا اکتسابی هستند. به این معنی که سطح مهارت ها و شخصیت کلی ما حاصل آموزش هایی است که بصورت محسوس یا غیر محسوس، از کودکی تا به حال دیده ایم. همانطور که می دانید انسان از زمان تولد تا مرگ در حال آموختن و کسب تجارب جدید است که این اطلاعات در قالب های مختلف به انسان می رسد. اعتماد به نفس نیز مهارتی است که غالبا به واسطه اجتماع به انسان می رسد و عواملی نظیر خانواده، محل زندگی، دوستان، اطرافیان و … در شکل گیری و ساختار آن نقش مهمی دارند. کمبود اعتماد به نفس از جمله مشکلاتی است که می تواند تاثیرات بسیار نامطلوبی در زندگی ما داشته باشد که برای حل این موضوع می بایست نسبت به کسب مهارت های افزایش اعتماد به نفس اقدام نمود.
اعتماد به نفس چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
اعتماد به نفس یعنی وجود قدرت و اطمینان لازم به جهت قلبی و ذهنی که مبتنی بر واقعیت است و نه توهم! در واقع اعتماد به نفس به ما کمک می کند که خودمان باشیم و نه کمتر از آن چیزی که هستیم! بر همین اساس ما برای زندگی عادی، انجام کار، برقراری ارتباط و بسیاری از موارد به وجود اعتماد به نفس نیاز داریم. با توجه به اینکه ذهن در میزان اعتماد به نفس ، نقشی بسیار پررنگ دارد می بایست در نظر داشته باشیم که سطح اعتماد به نفس می بایست منطبق بر منطق و واقعیات باشد. ما باید بپذیریم که انجام برخی از کارها (حداقل در حال حاضر) از توان ما خارج است و نباید توقع بی مورد از خود داشته باشیم. زیرا داشتن توقع بی جا از خود، به مرور زمان موجب کاهش اعتماد به نفس می شود. ما زمانی به اعتماد به نفس نیاز داریم که همه چیز برای به وقوع پیوستن آن مهیاست و بودن مهارت اعتماد به نفس، به ما حس آرامش و تسلط می دهد. نبود یا کمبود اعتماد به نفس نیز می تواند موجب شکست یا عدم توفیق در موضوعی شود که همه چیز در روی کاغذ به نفع ماست! به این ترتیب می توان گفت کمبود اعتماد به نفس می تواند همه چیز را برعکس کند.
تاثیرات منفی کمبود اعتماد به نفس
کمبود اعتماد به نفس، تاثیرات منفی بسیاری در زندگی ما خواهد داشت که از آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- نرسیدن به جایگاه واقعی در اجتماع
- نبود آرامش در زندگی و متعاقبا به وجود آمدن مشکلات روحی و روانی
- عدم دستیابی به ثروت و رفاه مالی
- عدم توفیق در شغل، ازدواج و زندگی اجتماعی
- عدم برخورداری از احترام لازم در میان افراد دیگر
- تربیت فرزندانی که اعتماد به نفس کافی برای زندگی ندارند.
- و …
تاثیرات مثبت اعتماد به نفس
اعتماد به نفس مبنی بر منطق، تاثیرات مثبت بسیاری در زندگی ما دارد که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- دستیابی به جایگاه واقعی و متناسب با فرد در اجتماع
- وجود آرامش در زندگی و متعاقبا کاهش آسیب های روحی و روانی
- میسر بودن زمینه دستیابی به ثروت و رفاه مالی
- میسر بودن زمینه توفیق در شغل، ازدواج و زندگی اجتماعی
- میسر بودن زمینه کسب اعتبار و احترام در میان افراد دیگر
- تربیت فرزندانی که اعتماد به نفس کافی برای زندگی اجتماعی را دارند.
- و …
آموزش افزایش اعتماد به نفس
داشتن مهارت اعتماد به نفس در دو حالت، قابل تشریح است. حالت اول اینکه شخص از ابتدا این مهارت را فرا می گیرد و حالت دوم اینکه شخصی با اعتماد به نفس پایین سعی دارد که میزان اعتماد به نفس خود را بالا ببرد. حالت اول مخصوص کودکان بوده که تنها در محیطی سالم می توان به آن دست پیدا کرد. حالت دوم نیز برای افرادی است که توان کار کردن بصورت ارادی بر ذهن و رفتار خود را به شکل کاملی دارند. در ابتدا حالت اول را تشریح و در ادامه کار، حالت دوم را تشریح و آموزش خواهیم داد.
خلق این مهارت در کودکان
کودکان شخصیتی تاثیرپذیر دارند و غالبا در حال کشف و فراگیری هستند. باید به این موضوع توجه داشته باشیم که کودکان بر اعتماد به نفس خود اشراف ندارند و اینکار می بایست توسط اطرافیان بخصوص خانواده که پدر و مادر در راس آن قرار دارند صورت گیرد. به تناسب سن، جنسیت و هوش کودک می بایست یک برنامه جامع برای اینکار داشت که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کسب مشاوره از مشاور خانواده و کودک
- وارد کردن کودک به اجتماع و فعالیت های جمعی
- آموزش اعتماد به نفس در هنگام بازی با کودک
- آموزش احترام و ادب به کودک به وسیله احترام به او
- عدم تنبیه کودک بخصوص در مقابل دوستان و همسالان او
- کشف استعداد کودک و کار بر روی آن
خلق این مهارت در افراد بالغ
اعتماد به نفس از زمان کودکی در فرد شکل می گیرد که میزان آن کاملا وابسته به تربیت و محیطی است که شخص در آن بزرگ شده است. حال اگر شخص به هر دلیلی اعتماد به نفس کافی نداشته باشد می تواند این مهارت را کسب نماید. در زیر به مجموعه راهکارهایی که موجب بدست آوردن و افزایش اعتماد به نفس می شود اشاره می کنیم:
- شناخت خود نظیر تسلط بر سطح توانایی و کشف استعدادها
- تطابق توانایی و استعدادها با انتظارات شخصی
- مطالعه و پژوهش در خصوص مسائل شخصیتی
- شبیه سازی موقعیت هایی که از مواجهه با آنها ترس داریم
- مواجهه با موقعیت های کاملا واقعی که از آنها ترس داریم – البته با تمرین قبلی
- کسب مشاوره از روانشناس متخصص در زمینه اعتماد به نفس
ارتباط بین عوامل ظاهری و اعتماد به نفس
برای مثال اگر شما دندان های مرتب و سالم داشته باشید قطعا موجب افزایش سطح اعتماد به نفس شما خواهد شد. اگر وضعیت دندان های شما مطلوب نیست می توانید از مواردی مانند کاشت دندان یا برای سفید شدن دندان ها می توانید از خدمات بلیچینگ دندان استفاده نمایید.
با عمل به موارد ذکر شده وهمچنین تمرین کردن آنها خواهید دید که سطح اعتماد به نفس شما بالا خواهد رفت. در انتهای مطلب شما را به مطالعه مطالب مرتبط با موضوع افزایش اعتماد به نفس دعوت می کنیم.
اگر چنانچه سوال، ابهام و یا نظری در خصوص افزایش اعتماد به نفس دارید آنرا در بخش نظرات مطرح نمایید. همچنین لازم به ذکر است این مطلب با همکاری دکتر لیلا جبلی نوشته شده است.